Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

         Η Ιστορική - Αρχαιολογική Εταιρεία Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (με  έδρα το Αγρίνιο),             ανακοινώνει στα μέλη και τους φίλους της ότι την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023 διοργανώνει   ημερήσια εκδρομή στην Ήπειρο:

Ø                       Επίσκεψη στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Παπαγιάννη  (Ελληνικό Ιωαννίνων)

Ø                       Επίσκεψη στη Μονή Τσούκας

Ø                       Επίσκεψη στο Μουσείο Αργυροχρυσοχοΐας (κάστρο Ιωαννίνων)

    Συμμετοχή 25 ευρώ

    Επικοινωνία με τα γραφεία της εταιρείας απογευματινές ώρες, τηλ. 2641028902

    Η εκδρομή διοργανώνεται με το ταξιδιωτικό γραφείο του κ. Κώστα Παναγιώτου

 

                                              ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ         

                                      Οι αγρότες στην ελληνική ιστορία      

                                                       

 

Η Αρχαιολογική Εταιρεία Αγρινίου πραγματοποίησε 3 Ημερίδες, έπεται η 4η

 Γράφει ο Απόστολος Κων. Καρακώστας

 Έναν κύκλο τεσσάρων ημερίδων θα ολοκληρώσει τον Μάιο η Ιστορική & Αρχαιολογική Εταιρεία Δυτικής Στερεάς Ελλάδας με έδρα το Αγρίνιο.

Οι ημερίδες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της πράξης: «Διαχρονική εξέλιξη παραδόσεων και εθιμικών δρώμενων στον αγροτικό χώρο της Αιτωλοακαρνανίας» (Κωδικός ΟΠΣΑΑΑ: 0011012849) του Υπομέτρου 19,2 του Μέτρου 19. Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, Υποδράση 19.2.4.4 «Ενίσχυση Πολιτιστικών Εκδηλώσεων», του προγράμματος LEADER της Τριχωνίδα Α.Ε., Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

 Συνδιοργανώνονται με τοπικούς Πολιτιστικούς Συλλόγους, σε επίκαιρα σημεία της περιοχής, η 1^η, η 2^η και η 3^η έγιναν γύρω από την λίμνη Τριχωνίδα.

 Η 4^η και τελευταία θα πραγματοποιηθεί στον Άγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου τον Μάιο του 2023 με συνταυτισμένο με την περιοχή θέμα: «Προσφυγιά και καπνός: η σημασία τους στη διαμόρφωση του οικονομικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος στην Αιτωλοακαρνανία».

 Η πρώτη Ημερίδα πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 28 Νοέμβρη 2021 στην καταπράσινη βόρεια ακτή της λίμνης Τριχωνίδας στο κτήμα Πιθάρι στην Δογρή. Είχε θέμα τις «Διαχρονικές Διατροφικές συνήθειες-τροφικά παρασκευάσματα και προϊόντα καθημερινής χρήσης στον αγροτικό χώρο».

Έγινε σε συν διοργάνωση με τον Πολιτιστικό - Περιβαλλοντικό - Μορφωτικό Σύλλογο Παντάνασσας «ΠΥΓΜΑΙΟΣ Ο ΤΡΙΧΩΝΙΟΣ».

 Την ημερίδα συντόνισε με άψογο τρόπο ο κύριος Ηλίας Ντζάνης Γεωπόνος, πρώην Προϊστάμενος Καπνικού Σταθμού Έρευνας Αγρινίου του ΕΘΙΑΓΕ, νυν «Δήμητρα», μέλος του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου.

Παραβρέθηκαν στην ημερίδα οι: Κυρία Χριστιάνα Καλογήρου, Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, εκπρόσωπος της Ελληνικής Κυβέρνησης, η κα Μαρία Παπαγεωργίου, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Αγρινίου και Πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Α., ο κ. Ιωάννης Φαρμάκης, Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Αγρινίου, ο κ. Κωνσταντίνος Κιτσοπάνος, Δημοτικός Σύμβουλος Δ.Ε. Νεάπολης Δήμου Αγρινίου, Αντιπρόεδρος Δ.Ε.Υ.Α.Α., ο κ. Δημήτριος Κουμάσης, Πρόεδρος της Τ.Κ. Παντάνασσας, ο κ. Ιωάννης Βαϊνάς, πρώην βουλευτής, νομάρχης και δήμαρχος Αγρινίου, ο κ. Γεώργιος Χριστόπουλος, Πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων Μουσείου & Αρχαιολογικού Χώρου Θέρμου, ο κ. Χρήστος Πετρόπουλος πρώην αντινομάρχης, ο κ. Γεώργιος Σαψάκης, οι κυρίες Μαραγιάννη Βασιλική και Δήμητρα, η κα Αικατερίνη Μποκώρου, ο κ. Κώστας Πατρώνης, ο κ. Κώστας Νάκος, ο κ. Θεόδωρος Τσιλίκας, η κα Ευφροσύνη Μπαλαούρα, η κα Θεώνη Λειβαδίτη, ο κ. Ηλίας Κολοβός, η κα Ανδρομάχη Ντζάνη, και πολλοί άλλοι πολίτες της περιοχής του Δήμου Αγρινίου και όχι μόνο.

 Χαιρετισμό απηύθυνε η κυρία Χριστιάνα Καλογήρου, Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, εκπρόσωπος της Ελληνικής Κυβέρνησης.

 Ομιλητές και θέματα που ανέπτυξαν:

 Ο κ. Γεώργιος Σταμάτης, Αρχαιολόγος MSc., Πρόεδρος της Ιστορικής & Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδας, με θέμα: «Αρχαίων γεύσεις: η διατροφή στον αρχαίο Ελληνικό και Ρωμαϊκό κόσμο».

 Δεύτερος ομιλητής ο κ. Νεκτάριος-Πέτρος Γιούτσος, Αρχαιολόγος PhD, με θέμα: «Ερέβινθοι και κύαμοι στο πιάτο. Οι διατροφικές συνήθειες στην Ήπειρο και Αιτωλοακαρνανία από την υστεροβυζαντινή ως την νεώτερη εποχή».

Τρίτος ομιλητής ο κ. Ιωάννης Γ. Νεραντζής, Διδάκτωρ Ιστορικής Γεωγραφίας, Επίτ. Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, με θέμα: «Διατροφή Επαναστατημένων Ελλήνων το 1821».

Τέταρτος ομιλητής ο κ. Λάμπρος Τσούνης, Περιβαλλοντολόγος-Ωκεανογράφος, ΜSc. Υποψήφιος Διδάκτωρ Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Πατρών. Το θέμα του: «Διατροφή και Οικολογία ή πως οι διατροφικές αλλαγές επηρεάζουν ένα υδάτινο οικοσύστημα». (Ερευνητική ομάδα: Λάμπρος Τσούνης, Κατερίνα Ηλιάδη, Καθ. Γεώργιος Κεχαγιάς).

 Πέμπτος ομιλητής στην ημερίδα ο κ. Εμμανουήλ Η. Μπιρμπίλης, Διδάκτωρ & Διπλ. Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής της Σχολής Επιστημών Υγείας και Αγωγής, του τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, Ερευνητής σε θέματα Διατροφής, Τροφίμων, Υγείας και άσκησης. Το θέμα του: «Μελέτη καταγραφής λαϊκής παράδοσης διατροφικών δεδομένων στην περιοχή του Αγρινίου και της λίμνης Τριχωνίδας».

Με το πέρας της ημερίδας ακολούθησε η παρουσίαση του βιβλίου της κυρίας Δήμητρας Νζιάνη-Κολοβού, με τίτλο: «Αιτωλικά Εδέσματα. Γεύσεις και θύμησες από το χθες». Η βιβλιο-παρουσίαση έγινε από την κυρία Μαίρη Τσιχριτζή-Βαϊνά, Καθηγήτρια Γαλλικής γλώσσας, Αντιπρόεδρο της Ιστορικής & Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας.

 Αντίτυπα του βιβλίου «Αιτωλικά Εδέσματα. Γεύσεις και Θύμησες από το Χθες» μαζί με ποικιλία ντόπιων γλυκών ο Σύλλογος της Παντάνασσας μοίρασε σε όλους τους παραβρισκόμενους στην ημερίδα και την βιβλιοπαρουσίαση.

Η δεύτερη ημερίδα πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 23 Οκτώβρη 2022 στην Γαβαλού Μακρυνείας του Δήμου Αγρινίου, σε συν διοργάνωση με τον «Προοδευτικό Εκπολιτιστικό Σύλλογο Αρχαιοφίλων Γαβαλούς» (Π.Ε.Σ.Α.Γ.) «Δημήτριος Μακρής». Με θέμα την «Λαϊκή Ιατρική και Θεραπευτική Παραδοσιακή Κοσμητολογία από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα».

 Η εκδήλωση ξεκίνησε με επίσκεψη και ξενάγηση στο Ασκληπιείο στο κέντρο του κεφαλοχωριού Γαβαλού, δίπλα στον κεντρικό δρόμο που οδηγεί περιμετρικά της Τριχωνίδας προς το Θέρμο. Μετά την λεπτομερή ξενάγηση οι επισκέπτες, περπάτησαν 200 περίπου μέτρα έως το Δημοτικό σχολείο της Γαβαλούς.

 Σε μια κατάμεστη αίθουσα τον Συντονισμό της εκδήλωσης επιμελήθηκε η κυρία Κωνσταντία Ζαφείρη, φιλόλογος και μέλος της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε.

 Ο κ. Γεώργιος Σταμάτης, Αρχαιολόγος MSc., Πρόεδρος της Ιστορικής & Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδας χαιρέτισε και καλωσόρισε με αισθήματα χαράς και συγκίνησης τους επισκέπτες.

 Πρώτη ομιλήτρια η κυρία Μαρία Σταυροπούλου-Γάτση, Επίτιμη Διευθύντρια Αρχαιοτήτων. Το θέμα της «Η πόλη Τριχόνειον και το ιερό του Ασκληπιού» (το οποίο εκτυπώθηκε σε οκτασέλιδο φυλλάδιο από την Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε. και διαμοιράστηκε σε όλους τους επισκέπτες).

 Στο βήμα την διαδέχθηκε ο κύριος Λάζαρος Κολώνας, επίτιμος γενικός διευθυντής αρχαιοτήτων και πολιτιστικής κληρονομιάς, πτυχιούχος Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και διδάκτωρ Αρχαιολογίας. Το θέμα του ήταν «Αρχαία Ιατρικά Ευρήματα από ανασκαφές της Αχαΐας και της Αιτωλοακαρνανίας». Σημαντική νέα πληροφορία, που πρόσθεσε με την βαθιά ανασκαπτική εμπειρία και γνώση του, είναι ο διαχωρισμός των γιατρών σε ιατρικές ειδικότητες κατά την αρχαιότητα. π.χ. Οφθαλμίατρος κτλ.

 Στην συνέχεια στο βήμα των ομιλητών ανέβηκε ο Πρόεδρος της Ιστορικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας κύριος Γεώργιος Σταμάτης, Αρχαιολόγος MSc. της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας. Το θέμα που ανέπτυξε ήταν περί της «Λατρείας του Ασκληπιού στην Αιτωλοακαρνανία».

Ακολούθησε στο βήμα ο κύριος Ιωάννης Γ. Νεραντζής, Διδάκτωρ Ιστορικής Γεωγραφίας, Επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων, με θέμα: «Αρχαιοπεριβάλλον Αιτωλίας, ιδανικός τόπος με φατμακοβότανα και Ιαματικές πηγές, διά το Ιεροθεραπευτήριον-Ασκληπιείον πόλεως Τριχονείου».

Ο κύριος Νεραντζής παρέδωσε ιδιοχείρως, σε όλους τους καλεσμένους στην εκδήλωση, 12σέλιδο μεγάλου σχήματος φυλλάδιο, που περιέχει αναλυτικά όλη του την επιστημονική ομιλία περί του Ασκληπιείου Τριχονείου, αλλά και πολλά περισσότερα.

 Επόμενη ομιλήτρια η κυρία Ελένη Μπαρμπαρίτσα, Αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας. Θέμα της «Ιατρικές μέθοδοι και Θεραπευτικά κέντρα στο Βυζάντιο (6ος -15ος αιώνας)».

Η κυρία Δήμητρα Κων. Μαραγιάννη-Ντόβα, Ιατρός Αναισθησιολόγος-Αλγολόγος μίλησε με θέμα την «Ιατρική φροντίδα αισθητικής προσώπου και σώματος με μεθόδους ευεξίας και αντιγήρανσης».

Τελευταία ομιλήτρια με την οποία έκλεισε και η ημερίδα ήταν η κυρία Ανθή Παπαθανάση, συγγραφέας, ιστορικός και ερευνήτρια με θέμα «Από τα Ασκληπιεία της Αρχαιότητας στις λουτροπόλεις της Ευρώπης του 19ου αιώνα». Αναφέρθηκε στις Λουτροπόλεις και την άνθιση που είχαν στα κράτη της Δυτικής και Κεντρικής Ευρώπης κατά τους δύο τελευταίους αιώνες.

 Παραβρέθηκαν στην εκδήλωση άνω των διακοσίων ενδιαφερομένων πολιτών για την τοπική ιστορία και την ανάδειξη του πολιτισμού που άνθισε στον τόπο αυτό της Μακρυνείας. Μεταξύ των πολλών το παρών έδωσαν ο κύριος Παναγιώτης Μαρνέζος Αντιδήμαρχος Τοπικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Δήμου Αγρινίου, ο Πρόεδρος του «Προοδευτικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Αρχαιοφίλων Γαβαλούς» (Π.Ε.Σ.Α.Γ.) κύριος Χρήστος Τσιλιγιάννης, η Ηγουμένη της Μονής Κατερινούς Μαριάμ Π. Σκαβάρα, η Πρόεδρος Εθελοντισμού του Δήμου Αγρινίου και πρόεδρος του συλλόγου Γυναικών Μακρυνείας κυρία Βούλα Αρτίκου-Γουργολίτσα, η κυρία Μαίρη Τσιχριτζή-Βαϊνά, Καθηγήτρια Γαλλικής γλώσσας, αντιπρόεδρος της Ιστορικής & Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, οι κυρίες Νατάσα Σκιαδά Γενική Γραμματέας και Σοφία Μιμηγιάννη Γραμματέας της Εταιρεία, ο κύριος Λουκάς Γεωργίου Πρόεδρος της Ένωσης Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας «Συμπολιτεία», ο κύριος Θεόδωρος Μαλλιάς πρόεδρος του Συλλόγου Καλών Τεχνών Πάτρας «Κωστής Παλαμάς», η κυρία Μαρία Κόκιου Διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Γαβαλούς, η κυρία Αθανασία Πώλου Διευθύντρια του Νηπιαγωγείου Γαβαλούς, ο κύριος Βασίλειος Γεωργακόπουλος Αντιπρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Γαβαλούς, ο Πρόεδρος της ομάδας Γαβαλούς «Κεραυνός» κύριος Δημήτριος Καζανάς, ο κύριος Σωτήρης Μεραντζής μέλος του τοπικού Συλλόγου Γαβαλούς και φωτογράφος, η κυρία Μαίρη Χρυσικοπούλου καθηγήτρια Γαλλικής και Πρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου Αιτωλοακαρνανίας, ο κύριος Κωνσταντίνος Πατρώνης Πολιτικός Μηχανικός και φωτογράφος ιστορικών κτηρίων, η οικογένεια Παπαρούνη που ήρθε από την Αθήνα για την ημερίδα, η κυρία Ειρήνη Τριανταφύλλου καθηγήτρια και συγγραφέας, η κυρία Pamela Winsor-Preza καθηγήτρια Αγγλικών στο Αγρίνιο, η κυρία Βίκυ Αγγέλη Πρόεδρος της ΑΜΚΕ Πολιτιστικών και Αθλητικών Συλλόγων Δήμου Αγρινίου «Αγριονίς Γαία», ο καθηγητής του ΕΠΑΛ Αγρινίου κύριος Σωτήρης Καρανίκας, η κυρία Γεωργία Αλεξοπούλου συνταξιούχος Αρχαιολόγος, και πολλοί εκπαιδευτικοί της περιοχής Μακρυνείας και Αγρινίου.

 Τον ήχο συντόνισε άψογα ο κύριος Βασίλειος Καπελλάκης.

 

Και τώρα πρόσφατα μέσα στον Φεβρουάριο -Σάββατο 18- με επιτυχία στέφθηκε η 3η κατά σειρά Ημερίδα της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε. στο Παναιτώλιο Αγρινίου.

 Σε συν διοργάνωση με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος», διεξήχθη στην αίθουσα εκδηλώσεων του Κοινοτικού Γραφείου.

 Το θέμα της Ημερίδας ήταν «Γενέσια, γαμήλια και νεκρικά έθιμα και παραδόσεις στον αγροτικό χώρο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα».

Η μεγάλη συνεδριακή αίθουσα γέμισε από τους ενδιαφερόμενους για τις σπουδαίες ομιλίες των επιστημόνων καθηγητών που συμμετείχαν.

 Συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η κυρία Ευδοκία Καλαντζή, Οικονομολόγος, Ταμίας του Πολιτιστικού Συλλόγου Παναιτωλίου "Χρήστος Καπράλος".

 Η έναρξη της εκδήλωσης έγινε με τον χαιρετισμό του Προέδρου της Ιστορικής & Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας με έδρα το Αγρίνιο, κυρίου Γεωργίου Σταμάτη. Αφιέρωσε την Ημερίδα στον εκλιπόντα Αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Βάτσιο που έφυγε από την ζωή πριν 9 χρόνια.

 Καλωσόρισε στην ημερίδα τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Δαμασκηνό που με την παρουσία του τίμησε την εκδήλωση, τους Αντιδημάρχους του Δήμου Αγρινίου, τα μέλη και τους φίλους της Αρχαιολογικής Εταιρείας και όλους τους εκπροσώπους πολιτιστικών συλλόγων και φορέων.

 Εκ μέρους του συν διοργανωτή Πολιτιστικού Συλλόγου Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος», η Πρόεδρός του κυρία Μαρία Ψηλού καλωσόρισε τον Σεβαστό Μητροπολίτη κ.κ. Δαμασκηνό και τους καλεσμένους.

 Ο Νέος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Δαμασκηνός χαιρέτισε την Ημερίδα και ευχήθηκε επιτυχία στην διεξαγωγή της. Βεβαίωσε την Αρχαιολογική Εταιρεία και τον Πρόεδρό της κύριο Σταμάτη για την συμπαράστασή του.

 Πρώτος ομιλητής της βραδιάς ο κύριος Κώστας Δ. Κονταξής, τέως Επίκουρος Καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και συγγραφέας ιστορικών και Λαογραφικών βιβλίων.

 Μίλησε για τα «Ήθη και έθιμα του κύκλου/σταθμούς της ανθρώπινης ζωής στην αγροτική κοινωνία της Αιτωλοακαρνανίας: τη γέννηση-βάπτιση, το γάμο και το θάνατο».

Επόμενος ομιλητής η κυρία Μαρία Γκιρτζή, Αρχαιολόγος - Καθηγήτρια Σύμβουλος ΕΑΠ, Σχεδιάστρια Εκπαιδευτικών Δράσεων - Πιστοποιημένη ξεναγός, μίλησε με θέμα «Γαμήλιες πρακτικές και η θέση της γυναίκας στο γάμο στην Κλασική αρχαιότητα και το Βυζάντιο».

 Τρίτη ομιλήτρια η κυρία Κωνσταντίνα Μπαδά, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας. Γνωστικό αντικείμενο: Κοινωνική Λαογραφία.

 Το θέμα της παρουσίασης της ήταν: «Τα έθιμα του γάμου ως τρόποι επικοινωνίας και ως πολιτισμικές διαδικασίες μετάβασης και αλλαγής».

Λόγω απουσίας της επόμενης ομιλήτριας για λόγους απρόβλεπτου σοβαρού θέματος Δρ. Ολυμπίας Βικάτου, Αρχαιολόγου Διευθύντριας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας & Λευκάδος, ο Πρόεδρος της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε. κύριος Γεώργιος Σταμάτης διάβασε τον χαιρετισμό της στην εκδήλωση και κατόπιν το θέμα της ομιλίας της - καθώς δεν μπόρεσε η ίδια να παραβρεθεί - «Έθιμα ταφής Αιτωλών και Ακαρνάνων μέσα από τις ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος στο πλαίσιο κατασκευής των μεγάλων οδικών αξόνων».

Επόμενη ομιλήτρια η κυρία Μαρία Ν. Αγγέλη, Φιλόλογος, Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας, με θέμα: «Μοιρολόγια και μοιρολογίστρες του Ξηρομέρου».

Η κυρία Αγγέλη με καταγωγή από Μαχαιρά Ξηρομέρου περιέγραψε την θλίψη τον πόνο και τον σπαραγμό που ακολουθεί τον θάνατο προσφιλούς προσώπου στα χωριά της ιδιαίτερής της πατρίδας αλλά και σε όλον τον Αιτωλοακαρνανικό χώρο.

 Τελευταίος ομιλητής κύριος Θάνος Κώτσης, Λαογράφος (MSc). Υποψήφιος Διδάκτωρ Λαογραφίας και Ανθρωπολογίας, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

 Θέμα του κυρίου Κώτση: «Διαβατήριες τελετουργίες και πολιτισμικές νηοματοδοτήσεις. Θεωρητικές προσεγγίσεις και εθνογραφικά παραδείγματα από την ευρύτερη περιοχή του Μεσολογγίου».

Και ο κύριος Κώτσης αναφέρθηκε στα μοιρολόγια με τα οποία συνοδεύεται ο αγαπημένος συγγενής στον άλλο κόσμο. Οι δυό τελευταίες ομιλίες είχαν πολλές ομοιότητες και συγκίνησαν το ακροατήριο.

 Ο κύριος Ιωάννης Νεραντζής, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης και πρώην Πρόεδρος της Αρχαιολογικής Εταιρείας και από το βήμα των ομιλητών, αφού συστήθηκε στο ακροατήριο, προσέφερε στον Πρόεδρο κύριο Σταμάτη πρόσφατη εργασία του αφιερωμένη στην Ημερίδα με τίτλο: «Τελετουργίες ζωής και θανάτου στη λαϊκή Θρησκευτική έκφραση από την Ελληνική Παράδοση στην Χριστιανική Ορθοδοξία». Η επιστημονική εργασία του κυρίου Νεραντζή αποτελείται από 32 σελίδες μεγάλου μεγέθους και περιέχει πλούσια βιβλιογραφία, 92 Ελλήνων και ξένων συγγραφέων καθώς και πολλές εικόνες. Αποτελεί σπάνια ολιγάριθμη έκδοση. Ο κύριος Σταμάτης αποδέχθηκε την δωρεά από τον καθηγητή κ. Νεραντζή και τον ευχαρίστησε εκ μέρους της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε.

 Ακολούθησε μουσική εκδήλωση με τίτλο «Τραγουδώντας τον κύκλο της Ζωής». Το καλλιτεχνικό σχήμα της Μουσικολόγου κυρίας Ευσταθίας Γρέντζελου αποτελούμενο από τους καλλιτέχνες Γεώργιο Αθανασόπουλο (λύρα, λαούτο), Ειρήνη Τριανταφυλλίδη (λαούτο) και Παναγιώτη Ζαχαράκη (φλογέρες, κλαρίνο) «ανάσυραν θρύλους και μουσικές μνήμες από χώμα και νερό της ευρύτερης περιοχής».

 Παραβρέθηκαν και παρακολούθησαν την ημερίδα οι παρακάτω, αλλά και πολλοί άλλοι που ο γράφων δεν γνώριζε.

 Ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Δαμασκηνός, ο κ. Γεώργιος Βαρεμένος, Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας, ο κ. Δημήτριος Τζιώλης, Γενικός Γραμματέας του Δήμου Αγρινίου, ο κ. Κωνσταντίνος Ζώης, Αντιδήμαρχος Αγρινίου, ο κ. Κωνσταντίνος Κιτσοπάνος, Αντιπρόεδρος ΔΕΥΑΑ, ο κ. Ανδρέας Γούλας, Πρόεδρος του Προοδευτικού, Εκπολιτιστικού Συλλόγου Αρχαιοφίλων Γαβαλούς "Δημήτριος Μακρής", η κα Χρυσούλα Τασολάμπρου, Διευθύντρια της χορωδίας "Αγία Σκέπη", ο κ. Βασίλειος Φουντούλης, Πρόεδρος της Αρχαιολογικής, Ιστορικής, Λαογραφικής Εταιρείας Θεστιέων, η κα Μαίρη Χρυσικοπούλου, Πρόεδρος Λαογραφικού Μουσείου Αγρινίου, η κα Διονυσία Σαμαντά, Πρόεδρος του εργαστηρίου "Παναγία Ελεούσα", η κα Μαρία Τσούτσου, Ιδρύτρια και Επίτιμη Πρόεδρος του εργαστηρίου "Παναγία Ελεούσα", ο κ. Ιωάννης Νεραντζής, τέως Πρόεδρος της Ιστορικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, ο κ. Γεώργιος Χριστόπουλος, Πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων Μουσείου και Αρχαιολογικού Χώρου Θέρμου, ο κ. Λευτέρης Τηλιγάδας, Επικεφαλής της παράταξης "Ανυπότακτο Αγρίνιο", ο κ. Ηλίας Ντζάνης, πρώην Προϊστάμενος του Καπνικού Σταθμού Έρευνας Αγρινίου.

Ευχόμαστε την ίδια καλή επιτυχία να σημειώσει και η επόμενη - και τελευταία της σειράς - εκδήλωση της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε. στα τέλη Μάη στον Άγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου!

Απόστολος Κων. Καρακώστας

 Φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας

 

Ενδιαφέρουσα ημερίδα της Ιστορικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας στο Παναιτώλιο

Με επιτυχία στέφθηκε η 3η κατά σειρά Ημερίδα της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε. στο Παναιτώλιο Αγρινίου

By AgrinioNews

 

 Κείμενο και φωτογραφίες Απόστολος Κων. Καρακώστας

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η 3η κατά σειρά Ημερίδα της Ιστορικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας στο Παναιτώλιο Αγρινίου το Σάββατο βράδυ της 18ης Φεβρουαρίου 2023.

 Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πράξης: «Διαχρονική εξέλιξη παραδόσεων και εθιμικών δρώμενων στον αγροτικό χώρο της Αιτωλοακαρνανίας» του προγράμματος LEADER της Τριχωνίδα Α.Ε., Αναπτυξιακής Ανώνυμης Εταιρείας Ο.Τ.Α., του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020

Το θέμα της Ημερίδας ήταν «Γενέσια, γαμήλια και νεκρικά έθιμα και παραδόσεις στον αγροτικό χώρο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα».

Η μεγάλη συνεδριακή αίθουσα γέμισε από τους ενδιαφερόμενους για τις σπουδαίες ομιλίες των επιστημόνων καθηγητών που συμμετείχαν. Οι καρέκλες που προστέθηκαν δεν έλυσαν το πρόβλημα, πολλοί παρακολούθησαν τους ομιλητές όρθιοι ή και έξω από την μεγάλη αίθουσα, στο πεζοδρόμιο.

Συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η κυρία Ευδοκία Καλαντζή, Οικονομολόγος, Ταμίας του Πολιτιστικού Συλλόγου Παναιτωλίου “Χρήστος Καπράλος”.

Η έναρξη της εκδήλωσης έγινε με τον χαιρετισμό του Προέδρου της Ιστορικής & Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας με έδρα το Αγρίνιο, κυρίου Γεωργίου Σταμάτη. Αφιέρωσε την Ημερίδα στον εκλιπόντα Αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Βάτσιο που έφυγε από την ζωή πριν 9 χρόνια.

Καλωσόρισε στην ημερίδα τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ. Δαμασκηνό που με την παρουσία του τίμησε την εκδήλωση, τους Αντιδημάρχους του Δήμου Αγρινίου, τα μέλη και τους φίλους της Αρχαιολογικής Εταιρείας και όλους τους εκπροσώπους πολιτιστικών συλλόγων και φορέων.

Έκανε σύντομη αναδρομή στις 2 προηγούμενες ημερίδες που έγιναν στα πλαίσια του προγράμματος της Αναπτυξιακής Εταιρείας ΤΡΙΧΩΝΙΔΑ Α.Ε. Αναφέρθηκε στην 3η που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος». Θύμισε ότι με το πέρας των ομιλιών θα επακολουθήσει  μουσική εκδήλωση με τραγούδια γύρω από τον Κύκλο της Ζωής του ανθρώπου.

Ανακοίνωσε την 4η κατά σειρά ημερίδα σε τρείς μήνες λέγοντας: « Η Εταιρεία μας πιστή στα ιδεώδη της προβολής και ανάδειξης του πολιτισμού και της τοπικής ιστορίας, προσπαθεί μέσα από τις δράσεις και τις συνέργειες με άλλους πολιτιστικούς συλλόγους με κοινά ενδιαφέροντα να βαδίζει στα χνάρια και στο πνεύμα των ιδρυτών της. Του χρόνου συμπληρώνονται πενήντα χρόνια ζωής για την Ιστορική και Αρχαιολογική Εταιρεία και με κύριο γνώμονα το αίσθημα της ευθύνης προσπαθούμε να κρατάμε ζωντανές τις παραδόσεις του τόπου μας, όπως προβάλλονται και αναδεικνύονται μέσα από τις εισηγήσεις των καταξιωμένων ομιλητών, όχι μόνο της σημερινής ημερίδας, αλλά και αυτών που προηγήθηκαν, αλλά και της επόμενης και τελευταίας που ακολουθεί στον Άγιο Κωνσταντίνο του Δήμου Αγρινίου με θέμα Καπνός και Προσφυγιά. Φιλοδοξούμε μέσα από αυτές τις ημερίδες να φωτιστούν παραδοσιακά εθιμικά δρώμενα που τείνουν να εξαφανιστούν, και να αναδειχθεί η αξία και η σημασία της καταγραφής τους για τις επερχόμενες γενεές».

Ευχαρίστησε στην συνέχεια  όλους ανεξαιρέτως τους ομιλητές, τον κύριο Κώστα Κονταξή, τις κυρίες Μαρία Γκιρτζή, Κωνσταντίνα Μπάδα, Ολυμπία Βικάτου,  Μαρία Αγγέλη και τον κ. Θάνο Κώτση, οι οποίοι με ιδιαίτερη χαρά αποδέχτηκαν και αγκάλιασαν την πρόσκλησή της Εταιρείας να ξεδιπλώσουν μέσα από τις εισηγήσεις τους πτυχές του Κύκλου της Ζωής, από τη χαρά της γέννησης μέχρι τη λύπη του θανάτου. Ακόμα ευχαρίστησε εκ των προτέρων  τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας κκ. Δαμασκηνό που αμέσως αποδέχθηκε την πρόσκληση να απευθύνει χαιρετισμό στην εκδήλωση και του ευχήθηκε  μέσα από την καρδιά του καλή δύναμη στα νέα του καθήκοντα που του εμπιστεύθηκε η σεπτή ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος και  τον διαβεβαίωσε ότι η Αρχαιολογική Εταιρεία θα είναι στο πλευρό του όλο το διάστημα της ποιμαντορίας του.

Ακόμα ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Αγρινίου, κ. Γεώργιο Παπαναστασίου, Πρόεδρο, τον κ. Χάρη Καφρίτσα, Γενικό Διευθυντή, τον κ. Βασίλειο Φωτάκη, Διευθύνοντα Σύμβουλο, τον κ. Παντελή Μετζεντζή, μέλος της Ομάδας Τοπικής Δράσης της Αναπτυξιακής Εταιρείας ΤΡΙΧΩΝΙΔΑ Α.Ε. που είναι πάντα δίπλα  στην αντιμετώπιση σκοπέλων και στην εύρεση λύσεων σε θέματα διοικητικής και οικονομικής φύσεως που ανακύπτουν κατά την υλοποίηση του προγράμματος. Τα μέλη του Δ.Σ. της Εταιρείας  για τη συμβολή τους στη διοργάνωση της ημερίδας, την Πρόεδρο, κυρία Μαρία Ψηλού και τα μέλη του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος», καθώς συνέβαλαν τα μέγιστα για την άρτια διοργάνωση και επιτυχία της  δράσης, την κυρία Ευσταθία Γρέντζελου, τον κύριο Γεώργιο Αθανασόπουλο, την κυρία  Ειρήνη Τριανταφυλλίδη και τον κύριο Παναγιώτη Ζαχαράκη, οι οποίοι μέσα από τις μουσικές τους νότες θα ανασύρουν θρύλους και θύμησες της περιοχής, τον κ. Γρηγόριο Βασιλόπουλο, εκπρόσωπο του Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας και χορηγό της μουσικής εκδήλωσης, τον αρχιτέκτονα μηχανικό κύριο Ανδρέα Τεγούση για τη σχεδίαση της αφίσας της εκδήλωσης, της πρόσκλησης και του προγράμματος, τον κύριο Δημήτριο Τζιώλη, Γενικό Γραμματέα του Δήμου Αγρινίου, ο οποίος φρόντισε για τον ευπρεπισμό της φιλόξενης αίθουσας, σε όλους τους στενούς  συνεργάτες κυρίους  Δημήτριο Καρακώστα, Χαράλαμπο Μπασχέντη και Βασίλειο Καπελλάκη. Και τέλος ευχαρίστησε πολύ όλους και τον καθένα ξεχωριστά που τίμησαν με την παρουσία τους την ημερίδα  και που  πάντα βρίσκονται στο πλευρό της Εταιρείας σε κάθε της δράση.

Εκ μέρους του συν διοργανωτή Πολιτιστικού Συλλόγου Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος», η Πρόεδρός του κυρία Μαρία Ψηλού καλωσόρισε τον Σεβαστό Μητροπολίτη κκ. Δαμασκηνό και τους καλεσμένους στην Ημερίδα.

Ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ. Δαμασκηνός χαιρέτισε την Ημερίδα και ευχήθηκε επιτυχία στην διεξαγωγή της. Βεβαίωσε την Αρχαιολογική Εταιρεία και τον Πρόεδρό της κύριο Σταμάτη για την συμπαράστασή του στην Αρχαιολογική Εταιρεία. Μίλησε για τον Θεό και τον άνθρωπο. Πρέπει να αποδεχθούμε μια βασική αλήθεια είπε. Ο Θεός είναι εκείνος που κατευθύνει την ζωή του ανθρώπου. Ο ερχομός του αλλά και η έξοδός του από την ζωή, εντάσσεται μέσα στο απύθμενο πέλαγος της Βούλησής Του. Αυτή είναι η αλήθεια.

Πρώτος ομιλητής της βραδιάς ο κύριος Κώστας Δ. Κονταξής, τέως Επίκουρος Καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και συγγραφέας ιστορικών και Λαογραφικών βιβλίων.

Μίλησε για τα Ήθη και έθιμα του κύκλου/σταθμούς της ανθρώπινης ζωής στην αγροτική κοινωνία της Αιτωλοακαρνανίας: τη γέννηση-βάπτιση, το γάμο και το θάνατο.

Μίλησε με πολύ παραστατικά λόγια για τις συνήθειες του λαού μας στα διάφορα στάδια του βίου, για την  γέννηση την εγκυμοσύνη τον τοκετό την λοχεία και την προτίμηση των ανθρώπων για τα αγόρια γιατί τα θεωρούσαν τους «στυλοβάτες» του σπιτιού και τους άξιους συνεχιστές του ονόματος κάθε οικογένειας. Για τις φροντίδες, από τους οικείους, για την έγκυο και τη λεχώνα. Για την  βάπτιση, που θεωρούνταν ως μια θωράκιση των νηπίων απέναντι στο θάνατο. Για τα έθιμα της βάπτισης και τα ονόματα των παππούδων/γιαγιάδων  που δίνονταν στα παιδιά. Μίλησε πολύ περιγραφικά και παρεμβάλλοντας γνωστές παροιμίες για τα προξενιά, αρραβώνες, γάμους και τα γλέντια που ακολουθούσαν. Και περιέγραψε τον θάνατο που για τους κατοίκους της αγροτικής κοινωνίας της Αιτωλοακαρνανίας  ήταν το απόλυτο κακό. […]                                                  Επόμενη ομιλήτρια η κυρία Μαρία Γκιρτζή, Αρχαιολόγος – Καθηγήτρια Σύμβουλος ΕΑΠ, Σχεδιάστρια Εκπαιδευτικών Δράσεων – Πιστοποιημένη ξεναγός, μίλησε με θέμα «Γαμήλιες πρακτικές και η θέση της γυναίκας στο γάμο στην Κλασική αρχαιότητα και το Βυζάντιο». Μεταξύ των άλλων η ομιλήτρια,  πολύ επιγραμματικά και εντυπωσιακά, περιέγραψε την θέση της γυναίκας ανά τους αιώνες.  Μέσα από ένα πλήθος φιλολογικών πηγών (έπη, τραγωδίες, κωμωδίες, φιλοσοφικά έργα, ιστοριογράφων έργα και πραγματείες, δικανικούς λόγους κτλ.), αλλά και απεικονίσεις αγγείων  και γλυπτών άντλησε  πληροφορίες για το γάμο στην κλασική αρχαιότητα και τη μετάβαση της γυναίκας από τη γονική εστία στη συζυγική, οι οποίες είναι μεν πολλές, αλλά αρκετές φορές αποσπασματικές ή και αντιφατικές. Για τις γαμήλιες πρακτικές στο Βυζάντιο οι γνώσεις μας είπε, είναι πολύ πιο περιορισμένες, καθώς ιστορικές πηγές που να αναφέρονται άμεσα στον ιδιωτικό βίο των βυζαντινών δεν έχουν σωθεί.[…]

Τρίτη ομιλήτρια η κυρία Κωνσταντίνα Μπαδά, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας . Γνωστικό αντικείμενο : Κοινωνική Λαογραφία. Το θέμα της παρουσίασης της ήταν: «Τα έθιμα του γάμου ως  τρόποι επικοινωνίας και ως πολιτισμικές διαδικασίες μετάβασης και αλλαγής». Αποσπασματικά τμήματα της επιστημονικής ομιλίας της κυρίας Μπαδά ακολουθούν.                                                                                                                           Ξεκίνησε με αναφορά/κατατόπιση του ακροατηρίου στο θεωρητικό και μεθοδολογικό λόγο της επιστήμης της Λαογραφίας, στην πρώτη περίοδο της ανάπτυξής της. Η νεοδημιούργητη από τον Ν. Πολίτη επιστήμη, μέσα στο κλίμα του εθνικισμού και της ιδεολογίας της αδιατάρακτης εθνικής συνέχειας που επικρατούσε στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου – πρώτες του 20ου αιώνα,  προσανατολίζεται  προς την ανάδειξη/απόδειξη   ενός  «εθνικού» πολιτισμού με διαχρονική ενότητα στο χρόνο και στον τόπο. Η στροφή από τη δεκαετία του ΄60, κυρίως όμως του ΄80 προς μια εθνογραφική και ιστορικο – ανθρωπολογική προσέγγιση του παραδοσιακού και σύγχρονου πολιτισμού ανανέωσε την επιστήμη σε επίπεδο θεωρίας, μεθόδου και αντικειμένου. Στο πλαίσιο των νέων κατευθύνσεων η έρευνα των διαβατήριων, όπως προσδιορίστηκαν , εθίμων και τελετών του κύκλου της ζωής που μας ενδιαφέρει εδώ,  στράφηκε προς τη μελέτη πλέον των συμβολικών και διαφοροποιούμενων, στο χρόνο και στον τόπο,  νοηματικών διαστάσεών τους, στην  ανάδειξη της σημασίας τους ως δυναμικών πεδίων επικοινωνίας και  κινητικότητας, στη διερεύνηση επίσης των εθιμικών διαφοροποιήσεων που παράγονται με βάση  το φύλο, την τάξη, την εθνότητα, την ηλικία και άλλες διακρίσεις.[…]                                                               Λόγω απουσίας της επόμενης ομιλήτριας για λόγους απρόβλεπτου σοβαρού θέματος Δρ. Ολυμπίας Βικάτου, Αρχαιολόγου Διευθύντριας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας & Λευκάδος, ο Πρόεδρος της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε. κύριος Γεώργιος Σταμάτης διάβασε τον χαιρετισμό της στην εκδήλωση και κατόπιν το θέμα της ομιλίας της καθώς δεν μπόρεσε η ίδια να παραβρεθεί. Η κυρία Βικάτου ευχαρίστησε  όλους τους συνεργάτες της που συμμετείχαν στις ανασκαφές, (που αναφέρονται στο θέμα της ομιλίας της) καθώς και όλους που παραβρίσκονται στην εκδήλωση στο Παναιτώλιο.            

 Ακόμα ευχαρίστησε τους διοργανωτές της ημερίδας, η οποία-καθώς είπε-παρουσιάζει εξαιρετικό επιστημονικό ενδιαφέρον, μέσα από τις ομιλίες εκλεκτών επιστημόνων. Εξέφρασε τις ιδιαίτερες ευχαριστίες της στον πρόεδρο της Εταιρείας, τον Γιώργο τον Σταμάτη για την πρόσκληση συμμετοχής της και λυπήθηκε ιδιαιτέρως  που ένα  απρόβλεπτο σοβαρό θέμα δεν της  επέτρεψε να είναι παρούσα. Επίσης, εξέφρασε  τα θερμά της συγχαρητήρια τόσο για την διοργάνωση, όσο και για το έργο του Προέδρου της Εταιρείας γενικότερα, καθώς είναι  σε θέση να γνωρίζει, ίσως καλύτερα από τον καθένα. Τόνισε ότι τον διακρίνει  το ήθος του, η επιστημοσύνη του, ο ζήλος και το πάθος του για την αρχαιολογία. Ιδιότητες για τις οποίες τον αγαπούν και τον εκτιμούν όλοι οι συνάδελφοί του. […] 

Ο κύριος Σταμάτης ανέγνωσε το κείμενο της κυρίας Βικάτου με θέμα «Έθιμα ταφής Αιτωλών και Ακαρνάνων μέσα από τις ανασκαφές της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος στο πλαίσιο κατασκευής των μεγάλων οδικών αξόνων». Η ομιλία της μεταξύ των άλλων περιέχει τα παρακάτω λόγια: «Τα πολλά ευρήματα που ήρθαν στο φως τα τελευταία χρόνια από την διάνοιξη νέων οδικών αξόνων στην Αιτωλοακαρνανία  συνέβαλαν στον εμπλουτισμό των γνώσεών μας και στην κατανόηση του παρελθόντος της μέχρι πρόσφατα σχεδόν άγνωστης περιοχής της Αιτωλοακαρνανίας. Οι αποκαλυφθείσες αρχαιότητες αφορούν σε οικιστικά κατάλοιπα, ιερά και σημαντικά νεκροταφεία, που ερευνήθηκαν από το 2010 έως το 2015, με ιδιαίτερη έμφαση σε ένα άγνωστο, που αποκαλύφθηκε στη θέση «Ρηγαίικα» Μεσολογγίου, και που αποτελεί έως σήμερα το μεγαλύτερο και πιο εκτεταμένο νεκροταφείο της Αιτωλοακαρνανίας των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Η έρευνα των νεκροταφείων Αιτωλικών και Ακαρνανικών πόλεων, που ήλθαν στο φως στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας, έχει ήδη προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τα ταφικά ήθη και έθιμα, τις ταφικές πρακτικές και το τελετουργικό της ταφής. Η μελέτη δε των πολυάριθμων κτερισμάτων των τάφων έχει αναδείξει αφενός μεν το υψηλό πολιτιστικό επίπεδο των κατοίκων της περιοχής, αφετέρου έχει επιβεβαιώσει εμπορικές συναλλαγές με άλλα μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα του τότε γνωστού αρχαίου κόσμου (Αττική, Κόρινθος κ.ά.). Η ολοκλήρωση της συστηματικής μελέτης του υλικού των νεκροταφείων θα συνεισφέρει πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία, ενώ παράλληλα θα διαφωτίσει γνωστές ή περισσότερο άγνωστες πτυχές των δύο μεγάλων εθνών της αρχαιότητας, των Αιτωλών και των Ακαρνάνων, αλλά και των Αμφιλόχιων, που έδρασαν στις δυτικές εσχατιές του ελληνικού κόσμου».                                                                                                                               

Επόμενη ομιλήτρια η κυρία Μαρία Ν. Αγγέλη, Φιλόλογος, Δρ Κοινωνικής Λαογραφίας, με θέμα: «Μοιρολόγια και μοιρολογίστρες του Ξηρομέρου».  Η κυρία Αγγέλη με καταγωγή από Μαχαιρά Ξηρομέρου περιέγραψε την θλίψη τον πόνο και τον σπαραγμό που ακολουθεί τον θάνατο προσφιλούς προσώπου στα χωριά της ιδιαίτερής της πατρίδας αλλά και σε όλον τον Αιτωλοακαρνανικό χώρο. Τα λυπητερά μοιρολόγια-είπε-αποτελούν ένα αναπόσπαστο πολιτισμικό κομμάτι της περιοχής του Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας. Στην περιοχή μοιρολογούν το νεκρό όχι μόνο κατά τη διάρκεια της κήδευσής του αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια του πένθους… Ακόμη και για μια ζωή, αν ο νεκρός είναι νέος. Ο θρήνος είναι γυναικεία υπόθεση. Η γυναικεία φύση ταυτισμένη με την ευαισθησία και τη μητρότητα ανέκαθεν θεωρούνταν η καταλληλότερη. Η γυναίκα γεννά, η γυναίκα καλωσορίζει με το νανούρισμά της το βρέφος, η γυναίκα αποχαιρετά το νεκρό με το μοιρολόι της. Oι Ξηρομερίτισσες γυναίκες, στενές συγγενείς του νεκρού και συγχωριανές, αλλά και ξενοχωρίτισσες αναλάμβαναν τον επιθανάτιο θρήνο. Κάνουν τον πόνο τους θρηνητικό τραγούδι για το νεκρό… «Ο πόνος φέρνει τον αχό, κι αχός το μοιρολόι!», είναι η ποιητική έκφραση μιας αγράμματης γυναίκας, που απέδωσε με τον τρόπο της τη δημιουργία του μοιρολογιού. Υπάρχουν κάποια γνωστά μοιρολόγια που τραγουδιούνται σχεδόν σε όλο το Ξηρόμερο, αλλά υπάρχει και ο αυτοσχεδιασμός εκείνης της στιγμής. Ο αυτοσχεδιασμός παίζει σημαντικό ρόλο είτε στην προσαρμογή, στο ταίριασμα καθιερωμένων θεμάτων στο συγκεκριμένο νεκρό, είτε στη σύνθεση περιστασιακών μοιρολογιών.  Οι μοιρολογίστρες συνθέτουν μοιρολόγια που ταιριάζουν στην ηλικία, στο φύλο, στη θέση του νεκρού στην οικογένεια κ.ά.    

Τελευταίος ομιλητής κύριος Θάνος Κώτσης, Λαογράφος (MSc). Υποψήφιος Διδάκτωρ Λαογραφίας και Ανθρωπολογίας, Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Θέμα του κυρίου Κώτση:  «Διαβατήριες τελετουργίες και  πολιτισμικές νηοματοδοτήσεις. Θεωρητικές προσεγγίσεις και εθνογραφικά παραδείγματα από την ευρύτερη περιοχή του Μεσολογγίου». Και ο κύριος Κώτσης αναφέρθηκε στα μοιρολόγια με τα οποία συνοδεύεται ο αγαπημένος συγγενής στον άλλο κόσμο. Οι δυό τελευταίες ομιλίες είχαν πολλές ομοιότητες και συγκίνησαν το ακροατήριο. Η εξαιρετική ευφράδεια του ομιλητή κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρων των ακροατών. Μίλησε για τις Ελληνικές προνεωτερικές κοινότητες, που διακρίνονταν από μια επαναληπτικότητα σε όλες τις εκφάνσεις του βίου, όπου οι τελετουργίες διάβασης ταυτίζονταν με τον κύκλο της ζωής και τον κύκλο του χρόνου. Αναφέρθηκε  στις κυριότερες θεωρητικές προσεγγίσεις γύρω απ’ την μελέτη των τελετουργιών που σχετίζονται με την γέννηση, τον γάμο και τον θάνατο στην ελληνική παραδοσιακή κοινωνία, ανάλυσε τις συμβολικές προεκτάσεις και τις πολιτισμικές νοηματοδοτήσεις των διαφορετικών σταδίων των τελετών. […]                                                 Η συντονίστρια κυρία Καλαντζή ρώτησε αν κάποιος από το ακροατήριο θέλει να προσθέσει κάτι. Από την πρώτη σειρά σηκώθηκε ο κύριος Ιωάννης Νεραντζής, διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης και πρώην Πρόεδρος της Αρχαιολογικής Εταιρείας και από το βήμα των ομιλητών, αφού συστήθηκε στο ακροατήριο, προσέφερε στον Πρόεδρο κύριο Σταμάτη πρόσφατη εργασία του αφιερωμένη στην Ημερίδα με τίτλο: «Τελετουργίες ζωής και θανάτου στη λαική Θρησκευτική έκφραση από την Ελληνική Παράδοση στην Χριστιανική Ορθοδοξία».  Η επιστημονική εργασία του κυρίου Νεραντζή αποτελείται από 32 σελίδες μεγάλου μεγέθους και περιέχει πλούσια βιβλιογραφία, 92 Ελλήνων και ξένων συγγραφέων καθώς και πολλές εικόνες.[…]                                                                    Ακολούθησε μουσική εκδήλωση με τίτλο «Τραγουδώντας τον κύκλο της Ζωής». Το καλλιτεχνικό σχήμα της Μουσικολόγου κυρίας Ευσταθίας Γρέντζελου αποτελούμενο από τους καλλιτέχνες Γεώργιο Αθανασόπουλο (λύρα, λαούτο), Ειρήνη Τριανταφυλλίδη (λαούτο) & Παναγιώτη Ζαχαράκη (φλογέρες, κλαρίνο) «ανάσυραν θρύλους και μουσικές μνήμες από χώμα και νερό της ευρύτερης περιοχής».

Με το πέρας της μουσικής εκδήλωσης οι κυρίες του τοπικού συλλόγου «Χρήστος Καπράλος» προσέφεραν ποικίλα εδέσματα αναψυκτικά και καφέδες στους επισκέπτες της εκδήλωσης. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παναιτωλίου «Χρήστος Καπράλος» επέδωσε στους ομιλητές αναμνηστικά δώρα.                                                                                                       Παραβρέθηκαν και παρακολούθησαν την ημερίδα οι παρακάτω, αλλά και πολλοί άλλοι που ο γράφων δεν γνώριζε. Ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κκ. Δαμασκηνός, ο κ. Γεώργιος Βαρεμένος, Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας, ο κ. Δημήτριος Τζιώλης, Γενικός Γραμματέας του Δήμου Αγρινίου, ο κ. Κωνσταντίνος Ζώης, Αντιδήμαρχος Αγρινίου, ο κ. Κωνσταντίνος Κιτσοπάνος, Αντιπρόεδρος ΔΕΥΑΑ, ο κ. Ανδρέας Γούλας, Πρόεδρος του Προοδευτικού, Εκπολιτιστικού Συλλόγου Αρχαιοφίλων Γαβαλούς “Δημήτριος Μακρής”, η κα Χρυσούλα Τασολάμπρου, Διευθύντρια της χορωδίας “Αγία Σκέπη”, ο κ. Βασίλειος Φουντούλης, Πρόεδρος της Αρχαιολογικής, Ιστορικής, Λαογραφικής Εταιρείας Θεστιέων, η κα Μαίρη Χρυσικοπούλου, Πρόεδρος Λαογραφικού Μουσείου Αγρινίου,η κα Διονυσία Σαμαντά, Πρόεδρος του εργαστηρίου “Παναγία Ελεούσα”, η κα Μαρία Τσούτσου, Ιδρύτρια και Επίτιμη Πρόεδρος του εργαστηρίου “Παναγία Ελεούσα”, ο κ. Ιωάννης Νεραντζής, τέως Πρόεδρος της Ιστορικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, ο κ. Γεώργιος Χριστόπουλος, Πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων Μουσείου και Αρχαιολογικού Χώρου Θέρμου, ο κ. Λευτέρης Τηλιγάδας, Επικεφαλής της παράταξης “Ανυπότακτο Αγρίνιο”, ο κ. Ηλίας Ντζάνης, πρώην Προϊστάμενος του Καπνικού Σταθμού Έρευνας Αγρινίου.

Ευχόμαστε την ίδια καλή επιτυχία να σημειώσει και η επόμενη- και τελευταία της σειράς- εκδήλωση της Ι.Α.Ε.Δ.Σ.Ε. στα τέλη Μάη  στον Άγιο Κωνσταντίνο Αγρινίου!

Απόστολος Κων. Καρακώστας